تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین_ ۲
اقتصاد دانش بنیان پایه اقتصاد مقاومتی است
به گزارش لباس نو یک کارشناس اقتصادی اظهار داشت: اقتصاد دانش بنیان اقتصادی می باشد که کاربرد دانش و اطلاعات در آن اهمیت بالایی داشته و تولید و توزیع، مبتنی بر آن شکل گرفته است.
رضا موسایی، دبیر دفتر مطالعات راهبردی رونق تولید دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به نام گذاری سال ۱۴۰۱ از جانب رهبر انقلاب اظهار داشت: یکی از مهم ترین محورهایی که در سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به آن توجه خاصی شده، پیشتازی اقتصاد دانش بنیان است. در همین راستا، مقام معظم رهبری ارتقای جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش بنیان در منطقه را بعنوان یکی از اهداف اقتصاد مقاومتی دانستند.
وی افزود: یکی از اموری که می تواند کمک نماید که کشور به میزان تولید دانش بنیان و به تبع آن به تحقق اقتصاد مقاومتی برسد، درک لزوم تولید دانش بنیان در جامعه است. حوزه زیست فناوری و نانوفناوری، دو حوزه مهم و هایتک در اقتصاد دانش بنیان محسوب می شوند. حوزه هایی که ایران هم مزیت خوبی در آنها داشته و میتوان با یک انسجام بین سیاست های علمی و فناوری و سیاست های تجاری به بهره وری بالا و توسعه این زیست بوم جوان و پرظرفیت کمک کرد. ازاین رو در این متن سیاستی ابتدا به رابطه تولید دانش محور و اقتصاد مقاومتی پرداخته شده است سپس اهمیت و نقش آن در پیشرفت اقتصادی کشورها بویژه نقش آن در اقتصاد ایران اهتمام شده است و در نهایت راهبردهایی برای حل چالش های تولید دانش بنیان آورده شده است.
اقتصاد دانش بنیان پایه اقتصاد مقاومتی
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: اقتصاد دانش بنیان از چندین کانال رشد اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار داده و منجر به تحقق اقتصاد مقاومتی می شود. کانال های اثرگذاری اقتصاد دانش بنیان بر تحقق اقتصاد مقاومتی عبارتند از: اقتصاد دانش بنیان سبب افزایش بهره وری منابع تولید می شود. افزایش بهره وری منابع تولید، سبب افزایش رشد اقتصادی و منجر به تحقق اقتصاد مقاومتی می شود.
وی افزود: اقتصاد دانش بنیان سبب کاهش هزینه ها از راه افزایش رقابت جهانی شده و این امر سبب افزایش رشد اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی می شود.
به گفته این کارشناس اقتصادی توسعه فناوری های ارتباطات و اطلاعات، هزینه های تبادل اطلاعات در تمام ابعاد اقتصاد را می کاهد. کاهش هزینه های تبادل اطلاعات و امکان برقراری ارتباطات سریع، انگیزه فعالان اقتصادی را افزایش داده و این امر زمینه افزایش رشد اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی را فراهم می آورد.
موسایی اظهار داشت: اقتصاد دانش بنیان سبب افزایش درآمد می شود و این افزایش درآمد سبب افزایش تقاضا برای دانش شده و در نهایت این امر هم منجر به رشد اقتصادی و تحقق اقتصاد مقاومتی می شود.
اهمیت اقتصاد دانش بنیان
وی اظهار نمود: اقتصاددانش بنیان اقتصادی می باشد که کاربرد دانش و اطلاعات در آن اهمیت بالایی داشته و تولید و توزیع، مبتنی بر آن شکل گرفته و سرمایه گذاری در صنایع با محوریت دانش موردتوجه خاصی قرار گرفته است. حرکت اقتصادها به سمت دانش بنیان شدن علاوه بر این که باعث افزایش توان رقابتی کشورها می شود می تواند در حوزه تجارت خارجی، ضمن ایجاد یک پایگاه اقتصادی در جهان به افزایش قدرت نرم کشورها کمک نماید.
تولید دانش بنیان در ایران
موسایی تصریح کرد: اقتصاد ایران هم در دهه های اخیر با تغییر نگاه، از اقتصاد مبتنی بر منابع به سمت اقتصاد مبتنی بر کارایی حرکت کرد. در این میان بود که کلیدواژه اقتصاددانش بنیان در کشور رایج شد و نهادها و سیاست های گوناگونی مبتنی بر این مورد شکل گرفت. بررسی و موشکافی نهادها و سیاست های صورت گرفته در این عرصه نشان داده است که علیرغم توجه نهادهای بالادستی به مبحث اقتصاددانش بنیان، رشد ایران به طور عمده در موضوعات علمی و پژوهشی بوده و نقش محصولات هایتک در اقتصاد نمود کمتری دارد. سهم کالاهای صنعتی با تکنولوژی متوسط و بالا در ارزش افزوده صنعت در سالهای اخیر تغییرات اندکی داشته که نشان داده است رشد علمی کشور منجر به افزایش سهم صادرات کالاهای با فناوری متوسط و بالا نشده است.
وی اظهار داشت: مبحث صادرات کالاهای دانش بنیان نقشی اساسی در توان رقابت پذیری شرکتهای ایرانی در بازار داخلی یا بازارهای صادراتی بوجود می آورد و لازم است نهادهای مربوطه به نقش نوآوری و فناوری بعنوان ایجاد زمینه های رقابتی توجه نمایند؛ ازاین رو میتوان نتیجه گرفت که یک انسجام بین سیاست های علمی و فناوری و سیاست های تجاری لازم است تا بتوان اثرات رشد کمی در تعداد بنگاه ها و افزایش تولید علم را در اقتصاد لمس کرد.
به گفته موسایی شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشترین سهم را از بین شرکتهای دانش بنیان به خود اختصاص داده اند. حوزه های سخت افزارهای کامپیوتری، تجهیزات پیشرفته ساخت و تولید و محصولات پیشرفته سایر حوزه ها، بیشترین سهم را از بین شرکتهای دانش بنیان دارند. یکی از دلایلی که تعداد شرکتهای دانش بنیان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بیشتر از سایر حوزه ها است، رشد زیرساخت های بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در سالیان اخیر و هم چنین روند رشد جهانی این نوع از فناوری های می باشد. بعد از فناوری های حوزه ICT، بیشترین شرکتهای دانش بنیان در زمینه فناوری های زیستی فعالیت می نمایند که یکی از اولویت های توسعه فناوری در کشور در سالیان اخیر بوده است.
موسایی اضافه کرد: در سالهای بعد از انقلاب اسلامی، سیاست های علمی و فناوری از اولویت های تصمیم گیران بوده است و بخصوص در سالیان اخیر همواره در اسناد و سیاست های کلان بر رشد علمی و توسعه فناوری تاکید گردیده است. همینطور نهادهای مختلفی هم جهت سیاستگذاری، برنامه ریزی و اجرای برنامه ها بوجود آمده است. در نتیجه جمهوری اسلامی ایران شاهد پیشرفت قابل توجهی در زمینه رشد علمی، آموزش عالی و پژوهش بوده است.
وی افزود: با این حال، خیلی از اهداف تعیین شده در چشم انداز و برنامه های توسعه محقق نشده است، این مورد در زمینه تحقیق و توسعه، رشد تولید و صادرات محصولات با فناوری بالا نمود بیشتری دارد. درصد هزینه های تحقیق و توسعه به کل ارزش افزوده بنگاه ها نه تنها مقدار کمی را در سالهای اخیر به خود اختصاص داده است؛ بلکه در طول سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ روند کاهشی داشته است.
این کارشناس اقتصادی افزود: هرچند تحریم های بین المللی در این سال ها سبب رکود صنایع کشور شده است؛ لکن این روند کاهشی می تواند نشان دهنده آن باشد که از نخستین کاهش هزینه هایی که بنگاه ها در برخورد با مشکلات مالی انجام می دهند، امور پژوهشی و توسعه ای است. در این حوزه برنامه ریزی کوتاه و میان مدت برای تعیین سهم تحقیق و توسعه و عرضه مشوق به بخش خصوصی برای هزینه در این بخش می تواند راهگشا باشد. ایران نیازمند افزایش بهره وری، بروزرسانی صنایع و تقویت ظرفیت نوآوری است تا بتواند در زنجیره های ارزش جهانی نقش ایفا کرده و صنایع بومی و سنتی را تقویت کند.
وی درانتها اظهار نمود: سهم کالاهای صنعتی با تکنولوژی متوسط و بالا در ارزش افزوده صنعت در سالهای اخیر تغییرات اندکی را تجربه کرده است که نشان داده است رشد علمی کشور منجر به افزایش سهم صادرات کالاهای با فناوری متوسط و بالا نشده است. این مورد نقش اساسی در قابلیت رقابت پذیری شرکتهای ایرانی در بازار داخلی یا بازارهای صادراتی بوجود می آورد و لازم است نهادهای مربوطه به نقش نوآوری و فناوری بعنوان ایجاد زمینه های رقابتی توجه کنند.
منبع: lebaseno.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب