اقتصاد ایران روی پای خود می ایستد
لباس نو: دیگر نمی توان به معجزه مذاکرات چشم دوخت؛ اقتصاد ایران نیازمند یک جراحی اساسی است. جراحی ای که با تأکید بر دانش، تجربه و اراده متخصصان داخلی صورت خواهد گرفت.
خبرگزاری مهر؛ گروه اقتصاد _ طیبه بیات؛ اقتصاد ایران، سال ها است که با چالش های مختلفی همچون تحریم ها، تورم و وابستگی به نفت دست و پنجه نرم می کند. در این بین، مذاکرات میان ایران و آمریکا همیشه به عنوان یک متغیر کلیدی در معادلات اقتصادی کشور مطرح بوده است. اما آن چه مورد سوال است و اهمیت دارد این است که آیا می توان بدون درنظر گرفتن نتایج این مذاکرات، اقتصاد ایران را از وضع موجود نجات داد؟
پاسخ کارشناسان اقتصادی بسیاری این است که بدون مذاکرات هم می توان اقتصاد موجود را درمان کرد. بگفته آنها، ایران با بهره بردن از ظرفیتهای داخلی و اتخاذ سیاستهای کارآمد، می تواند بدون چشم داشت به توافقات خارجی، قدمهای بلندی در راه توسعه اقتصادی بردارد.
طبق تحلیل تعدادی از کارشناسان اقتصادی در کشور، راهکارهایی مانند تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور، کاهش وابستگی به نفت و توسعه صنایع غیر نفتی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور مؤثر خواهند بود.
آنها براین باورند که ایران باید با سرمایه گذاری در صنایع معدنی، پتروشیمی، کشاورزی، گردشگری و تکنولوژی های جدید، وابستگی خود به درآمدهای نفتی را کم کند و دولت هم با ارائه مشوق های صادراتی و تسهیل فرآیندهای گمرکی، از صادرکنندگان غیرنفتی حمایت کند تا سهم این بخش از درآمدهای ارزی کشور افزایش یابد.
حمایت از شرکت های دانش بنیان و تجاری سازی ایده های نوآورانه نیز می تواند ارزش افزوده بالایی به وجود آورده و به رشد اقتصادی کشور کمک نماید. همین طور بهبود فضای کسب وکار و جذب سرمایه گذار از یک سو و اصلاح قوانین و مقررات دست و پا گیر از طرف دیگر در تغییر شرایط موجود اثرگذار می باشد.
برخی بر این رویکرد تاکید دارند که دولت باید با حذف قوانین و مقررات دست و پاگیر، فرآیندهای صدور مجوزها و تسهیل کارهای اقتصادی را تسریع و با بوجودآوردن شفافیت در فرآیندهای اداری و قضائی و برخورد قاطع با مفسدان، اعتماد سرمایه گذاران را جلب نماید.
طبق نظر کارشناسان، ایجاد ثبات اقتصادی بوسیله کنترل تورم و ایجاد ثبات در قیمت ارز، می تواند زمینه را برای سرمایه گذاری های طولانی مدت فراهم آورد. همین طور گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و منطقه و تقویت همکاریهای تجاری نجات بخش اقتصاد کشور خواهد بود. ایران باید بوسیله توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه و عضویت در سازمان های منطقه ای، بازارهای جدیدی را برای صادرات محصولات خود پیدا کند و با ارائه مشوق های جذاب و تسهیل فرآیندهای سرمایه گذاری، سرمایه های خارجی را به سوی پروژه های سودآور در ایران جذب نماید.
گفتنی است که سرمایه گذاری در توسعه بنادر، خطوط ریلی و جاده ای، می تواند نقش ایران به عنوان یک مرکز ترانزیتی در منطقه را تقویت کند.
دولت و حاکمیت می تواند با تشدید نظارت ها و برخورد قاطع با قاچاقچیان، از خروج غیرقانونی ارز از کشور پیشگیری کند و با اصلاح نظام مالیاتی و شناسایی و اضافه کردن مؤدیان جدید به نظام مالیاتی، درآمدهای دولت را بالا برند و با تقویت سامانه های اطلاعاتی و نظارتی، از فرار مالیاتی جلوگیری کرده و عدالت مالیاتی را برقرار کنند.
بهبود راندمان و پیشرفت کیفیت تولید و سرمایه گذاری در آموزش و پژوهش و پشتیبانی از شرکت های دانش بنیان و تشویق بنگاه های اقتصادی به استفاده از تکنولوژی های جدید، میز در بهبود اقتصاد کشور اثرگذار خواهد بود.
البته هر باوری موافقان و مخالفان مخصوص به خود و چالش ها و موانعی برای تحقق دارد و اجرای این راه حل ها با چالش هایی نیز روبرو است. مقاومت در مقابل تغییر، کمبود منابع مالی، ناآرامی های سیاسی و اجتماعی و تحریم های بین المللی همچون موانعی هستند که باید بر آنها غلبه کرد.
نجات اقتصاد ایران بدون وابستگی به مذاکرات، امری امکان دارد. با اتکا به توان داخلی، برنامه ریزی دقیق و همکاری همه بخش های جامعه، می توان مسیر توسعه اقتصادی را هموار کرد و آینده ای روشن را برای کشور رقم زد با اتکا به توان داخلی، برنامه ریزی دقیق و همکاری همه بخش های جامعه، می توان مسیر توسعه اقتصادی را هموار کرد و آینده ای روشن را برای کشور رقم زد.
اتخاذ تصمیمات مدیریتی درست و سر و سامان دادن به اقتصاد کشور نیازمند آنست که همگان روی اصول اتفاق نظر داشته باشند به این معنا که تحقق اهداف را در گروی یک انتظار مشخص، قرار ندهند و از راهکارهای گوناگون برای برون رفت از مشکلات استقبال کنند. به عنوان مثال مذاکرات ایران و آمریکا همیشه موافقان و مخالفان پر و پا قرصی داشته اما بر کسی پوشیده نیست که شرط بندی روی اسب بازنده هم بی ضرر و کم ضرر نخواهد بود.
در این میان باید نظرات افراطیون، که همه چیز را در مذاکره می بینند با حقایق موجود همسو کرد. به جهت اینکه بتوان موافقین مذاکره ایران و آمریکا را متقاعد کرد که مشکلات اقتصادی فقط با مذاکرات مرتفع نمی شود و نباید همه چیز را به آن گره زد، می توان از استدلال های زیر استفاده کرد:
ارائه شواهد تاریخی
مذاکرات قبلی و توافق برجام؛ با اشاره به تجربه برجام، می توان نشان داد که حتی در صورت توافق، رفع کامل مشکلات اقتصادی زمان بر است و نیازمند اقدامات داخلی است. همچنین، احتمال بازگشت تحریم ها یا عدم اجرای کامل تعهدات از طرف طرف مقابل وجود دارد.
تجربه سایر کشورها
بررسی تجربیات کشورهایی که بعد از توافقات بین المللی نتوانستند به سرعت مشکلات اقتصادی خودرا حل کنند، می تواند نشان دهد که توافقات به تنهایی کافی نیستند.
ضرورت اصلاحات ساختاری
باید تاکید کرد که خیلی از مشکلات اقتصادی ایران، ریشه در مسایل داخلی مانند عدم شفافیت، مقررات دست و پاگیر و نظام بانکی ناکارآمد دارند. اینها با هیچ مذاکره و توافقی برطرف نخواهند شد.
تنوع بخشی به اقتصاد
وابستگی شدید به نفت، اقتصاد ایران را در مقابل تکانه های خارجی لطمه پذیر کرده است. برای کاهش این لطمه پذیری، باید اقتصاد را متنوع کرد و صنایع غیرنفتی را توسعه داد. این کار نیازمند سرمایه گذاری، فناوری و نیروی کار ماهر است که نمی توان این موارد را فقط بوسیله مذاکره به دست آورد.
آنچه باید مورد تاکید و توجه قرار گیرد این است که توافق، یک فرصت است، نه یک راهکار جادویی. برای بهره برداری از این فرصت، باید برنامه ریزی دقیق و اقدامات مؤثر انجام داد.
اقتصاد مقاومتی:
مفهوم اقتصاد مقاومتی به مفهوم خودکفایی و تاب آوری در مقابل فشارهای خارجی است. این مفهوم نباید به مفهوم انزوا و قطع ارتباط با جهان تلقی شود، بلکه به مفهوم تقویت توانمندی های داخلی و کاهش وابستگی به عوامل خارجی است.
از طرف دیگر، باید کوشش کرد تا با بهره گیری از زبان مشترک منافع ملی، همه طرف ها را متقاعد کرد که هدف نهایی، بهبود وضعیت اقتصادی کشور است. مذاکره و توافق با آمریکا، تنها یکی از ابزارهای رسیدن به این هدف است و نباید به عنوان تنها راهکار درنظر گرفته شود.
همکاری و هم افزایی
باید بر اهمیت همکاری و هم افزایی میان همه جناح های سیاسی و اقتصادی کشور تاکید کرد. حل مشکلات اقتصادی نیازمند یک تلاش ملی است و نباید به یک جریان خاص محدود شود.
افراد اثرگذار همچنین، بجای کلی گویی، باید برنامه های مشخص و قابل اجرا برای اصلاحات اقتصادی ارائه نمایند که شامل اهداف کمی، زمان بندی مشخص و سازوکارهای نظارتی باشد.
بخش خصوصی نیز نقش برجسته ی در توسعه اقتصادی دارد. باید با بوجودآوردن فضای مناسب برای فعالیت بخش خصوصی، از ظرفیتهای آن برای سرمایه گذاری، تولید و صادرات استفاده کرد.
با استفاده از این استدلال ها و ارائه شواهد و راهکارهای مشخص، می توان موافقین مذاکره را متقاعد کرد که مشکلات اقتصادی ایران پیچیده تر از آن هستند که فقط با مذاکره حل شوند و نیازمند یک رویکرد جامع و چندبعدی هستند.
منبع: lebaseno.com
از این مطلب لباس نو خوشتان آمد؟
(1)
(0)
تازه ترینهای لباس نو مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب