دلارهای موجود در اقتصاد ایران اتلاف پایه است
به گزارش لباس نو، یک تحلیلگر مسائل تجارت بین الملل با اشاره به این که دلار برون زا اتلاف پایه است، اظهار داشت: 85 درصد دلارهای حاصل از صادرات ایران برون زا است.
به گزارش لباس نو به نقل از مهر، حمید فرتوک زاده، تحلیلگر تجارت بین الملل و مدرس دانشگاه در میزگردی علمی با مطرح کردن این پرسش که دلار چگونه وارد اقتصاد ایران شد، اظهار داشت: تا قبل از دهه ۴۰ دلار زیادی در اقتصاد ما وجود نداشت. سال ۱۹۰۸ میلادی اولین چاه نفت ایران فوران کرد و شرکت ایران و انگلیس نفتی تشکیل شد.
وی اضافه کرد: از زمانی که در کارهای سیاسی و اقتصادی، آمریکا جایگزین انگلیس می شود تجارت خارجی ایران فعالیت خودرا شروع می کند.
کثرت دلار در اقتصاد ایران
وی با اعلان اینکه دلار در ایران سال ۱۳۵۲ رکورد می زند، افزود: در این دوره سیستم اقتصادی دولت پهلوی با کثرت دلار مواجه گردید. تجارت خارجی مدرن با ورود دلار به اقتصاد کشور شروعی نو دارد.
این مدرس دانشگاه با اشاره به مصارف دلار در دهه ۴۰ اظهار داشت: دلارهای حاصل از تجارت نفتی یا صرف واردات کالاهای اساسی مانند گندم، برنج، روغن و… می شد یا برای واردات کالاهای صنعتی هزینه می گردید.
فرتوک زاده با اعلان اینکه این روند به تدریج شدت گرفت، اظهار داشت: در سال ۱۳۵۲ کثرت ورود و خروج دلار در کشور آن قدر بالا می گیرد که کشتی کالا وارد اما انبار برای تخلیه بار به اندازه کافی وجود ندارد. یا کالاها تخلیه و خارج می شود ولی کامیون برای حمل بار وجود ندارد، با تامین کامیون رانند به اندازه کافی در اختیار نبوده است. این کثرت ورود کالاهای اساسی و صنعتی تا پیروزی انقلاب همچنان ادامه دارد.
صادرات فرآورده نفتی به نام تجارت غیرنفتی
این تحلیلگر مسائل تجارت بین المللی با اشاره به اصلاح اراضی در دوره پهلوی افزود: طی این سیاست زمین ها خرد شده و حکمرانی یکپارچه سازی از دست رفت و تعداد زیادی خرده مالک در کشور به وجود آمد که دلار نفتی و واردات کالاهای اساسی نقص های این رویه را جبران می کرد. مزرعه های بزرگ به تدریج تبدیل به باغ شدند و در این شرایط ما با واگرایی بخش کشاورزی رو به رو هستیم.
این مدرس دانشگاه با تغییر سیاست ها بعد از انقلاب اسلامی عنوان کرد: در این دوره بر صادرات غیرنفتی تاکید گردید. نفت، اجازه صنعتی شدن را به کشور نداد ضمن این که کشاورزی ما را از بین برد. امروز که سالانه بین ۴۰ تا ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داریم چه چیزی صادر می شود؟ محصول نفتی را تبدیل به فرآورده ای مانند متانول یا ال پی جی کرده و بجای نفت صادر می نماییم. در حقیقت کارکرد صادرات غیرنفتی کشور مانند صادرات نفتی است.
ورود دلار بدون زحمت
فرتوک زاده با اشاره به دلار برون زا و درون زا بیان کرد: کارکرد دلارهای حاصل از تجارت ایران، برون زا بوده به این معنا که برای به دست آوردن آن زحمت زیادی کشیده نشده و با اشتغال محدود نفت خام به فرآورده هایی مانند گاز، سنگ آهن و… تبدیل و صادر گردیده است. این دلارهای برون زا منبع پایه بوده که اگر ۷۰ تا ۸۰ درصد تجارت هر کشوری را تشکیل دهند با اقتصاد آن کشور چه خواهند کرد؟
این کارشناس حوزه تجارت خارجی با اشاره به این که قانون گرشام در اقتصاد، یک اصل پولی است که بیان می کند «پول بد، پول خوب را از گردش می اندازد» اظهار داشت: دلار درون زا قابلیت پایه بوده و در مقابل دلار برون زا اتلاف پایه است. ۸۵ درصد دلارهای درآمدی ایران برون زا است. به عنوان مثال برای آجر سازی، گاز یارانه ای ۶۰۰ تومانی در اختیار تولیدکننده قرار می گیرد که قیمت واقعی آن ۱۷ هزار تومان است. یعنی اگر گرفتار کمبود شویم همین گاز را باید با قیمت ۱۷ هزار تومان خریده و با مبلغ ۶۰۰ تومان در اختیار مصرف کننده قرار دهیم و در ادامه با پدیده ناترازی گازی مواجه می شویم.
وی اظهار داشت: با این حجم هزینه کرد، در امر صادرات محصولات با قیمت مناسب به فروش نمی رسد. این مصادیق دلار برون زا اتلاف پایه هستند.
فرتوک زاده با اعلان اینکه تجارت را بلد نیستیم، اظهار داشت: باتوجه به وضعیت خشکسالی و کمبود آب سال قبل صادرات خیار از کشور دو برابر شد در صورتیکه آب مصرفی گلخانه ها هر متر مکعب ۶۹ تومان است. تسهیلات پرداخت می شود تا تولید رونق بگیرد اما این هزینه کرد بیشتر برای ارزش ملک بوده یا در صورتیکه کشور ظرفیت تولید ۳ میلیون تن مرغ را دارد شاهدیم مرغ برزیلی در انبارها ذخیره می شود.
تجارت بی حاصل
فرتوک زاده در ادامه سخنان خود تصریح کرد: سال قبل ۱۱۰ میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی هزینه شد که باتوجه به یارانه ای که اختصاص داده شده عدد قابل توجهی نیست.
وی اشاره کرد: برمبنای آمار سال ۲۰۲۲ سهم ایران از تجارت خارجی ۱۴۰ میلیارد دلار بود در صورتیکه سهم کشوری مانند هنگ گنگ که به لحاظ مساحت از تهران هم کوچک تر است ۱۲۸۰ میلیارد دلار. این عدد هم برای سنگاپور ۹۹۰ میلیارد دلار ثبت گردید.
تفاوت مشارکت مردم در اقتصاد و مسائل اجتماعی
این مدرس دانشگاه به اشاره به شعار سال و «جهش تولید با مشارکت مردم» اظهار داشت: مردم در مقام یک فعال اقتصادی با مردم در مقام یک کنش گر اجتماعی مانند راهپیمایی اربعین متفاوت اند. مردم در مشارکت با امر اجتماعی یک گونه واکنش دارند، در مقام دینی، کنش به شکل دیگری است و در عرصه اقتصاد هم متفاوت از این دو حوزه مردم واکنش خواهند داشت. سیاست گذار برای برنامه ریزی درست و موفقیت باید این را درک کند.
منبع: lebaseno.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب