اقدامی در راستای تامین ارزان پروتئین؛
ضایعات کشاورزی، ماده ای مناسب برای پرورش جلبک
لباس نو: نتایج یک مطالعه مروری انجام شده توسط پژوهشگران کشور نشان میدهد که با بهره گیری از ضایعات صنایع غذایی و کشاورزی که اغلب دور ریخته می شوند، می توان به پرورش جلبک پرداخت و قسمتی از پروتئین مورد نیاز جوامع را از این طریق تامین کرد.
به گزارش لباس نو به نقل از ایسنا، ترکیبات طبیعی گیاهی از قدیم الایام دارای کاربردهای مختلف تغذیه ای، پزشکی، آرایشی-بهداشتی و غیره بوده اند. در سالهای اخیر، نیاز به پروتئین در سراسر جهان به شدت بالا رفته است. بخش بزرگی از این افزایش تقاضا به صنعت آبزی پروری مرتبط می باشد. در این راستا، سلول های خشک شده میکروارگانیسم ها نظیر جلبک های تک سلولی که تحت عنوان پروتئین های تک یاخته نیز شناخته می شوند نیز به عنوان منابع پروتئینی در نظر گرفته می شوند.
بنا بر نظر متخصصان، برخلاف گیاهان خشکی زی، تولید میکروارگانیسم ها ازجمله ریز جلبک ها، باکتری ها، قارچ ها و مخمرها نیاز به زمین کشاورزی ندارد. ریز جلبک ها منبعی مناسب جهت تامین پروتئین های تک یاخته محسوب می شوند. امروزه باتوجه به کاهش حجم جنگلها و پوشش گیاهی سطح کره زمین که با گذشت زمان، تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین و افزایش جمعیت رخ داده است و نیز محدودیت تنوع گیاهان خشکی زی، گیاهان آبزی توجه زیادی را در صنایع مختلف و بررسی های علمی، به خود جلب کرده اند. این گیاهان انواع مختلفی دارند. برخی فقط در نزدیک و سطح آب و برخی در اعماق دریاها و اقیانوس ها رشد و نمو دارند، برخی نیز تنها قادر به رشد در آب شیرین هستند و برخی در آب شور نیز یافت می شوند.
پژوهشگرانی از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران در ارتباط با این موجودات آبزی باارزش پژوهشی مروری را انجام داده اند که در آن تاثیر استفاده از ضایعات صنایع غذایی و کشاورزی جهت کشت انواع جلبک بررسی شده است.
برمبنای یافته های این مطالعه، می توان امیدوار بود که روش کشت هتروتروف جلبک با بهره گیری از ضایعات مواد غذایی برای تامین نیازهای غذایی در آینده نقش اساسی داشته باشد.
آن گونه که مسعود هنرور، دانشیار و پژوهشگر گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران و دیگر همکارش در این تحقیق می گویند: «اخیراً تحقیقات مختلفی درباب تکنیک های کشت و تولید انواع مختلف جلبک ها، بر پایه استفاده از منابع جدید و ارزان کربن انجام شده است. ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی ازجمله منابع غنی ترکیبات کربنی محسوب می شوند. سالانه حجم زیادی از مواد غذایی در سطح جهان تبدیل به ضایعات می شود. پس در سالهای اخیر طی مطالعاتی به بررسی کاربرد این دست از ضایعات به عنوان بستری برای کشت جلبک ها پرداخته شده است».
آنها می افزایند: «با توجه به وجود مقادیر قابل توجه ترکیبات قندی و کربن در ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی، این ترکیبات می توانند بستری مناسب جهت کشت انواع مختلف جلبک ها با هدف استفاده از آنها جهت کاربردهای مختلف غذایی، دارویی و آرایشی-بهداشتی محسوب شوند. عدم وابستگی به نور در کشت میکسوتروف و هتروتروف بطور قابل توجهی هزینه ها و فضا را در مقایسه با کشت اتوتروف که به نور نیاز دارد، کاهش داده است».
طبق پژوهش های مختلف انجام گرفته در سالهای اخیر، انواع مختلفی از جلبک ها، پتانسیل رشد بصورت هتروتروف یعنی برمبنای مصرف زیست توده های دیگر را دارا هستند. نرخ رشد و تولید زیست توده در وضعیت هتروتروف بیش از شرایط اتوتروف است.
هنرور و همکارش می گویند: «تولید هتروتروف در سیستم بسته انجام می شود و به همین خاطر آلودگی ناشی از سایر میکروارگانیسم ها در آن قابل کنترل است. همین طور بهینه سازی شرایط کشت جلبک در این سیستم بمنظور به حداکثر رساندن بازده زیست توده امکان پذیر است».
طبق اطلاعات ارائه شده در این مطالعه، بخش عظیمی از هزینه های پروسه کشت هتروتروف مربوط به تامین منبع کربنی مناسب جهت رشد جلبک است. بنا بر این در سالهای اخیر توجه خیلی از تحقیقات به سمت یافتن و بهره برداری از منابع جدید و ارزان کربن به عنوان بستر محیط کشت جلبک ها جلب شده است. امروزه جوامع مختلف به دنبال راهکارهایی در برای استفاده از ضایعات مختلف مواد غذایی و کشاورزی با هدف بهبود شرایط زیست محیطی هستند.
به اعتقاد مجریان این مطالعه، «با توجه به حجم بالای این دست از ضایعات و در دسترس بودن آنها در بیشتر نقاط کره زمین، بهره برداری و استفاده از آنها ارزش بالایی دارد. ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی منابعی غنی از کربن و سایر عناصر مغذی بوده و شرایط مناسبی را برای تخمیر جامد توسط باکتری ها و قارچ ها فراهم می کنند».
این یافته های پژوهشی که امکان کشت جلبک به عنوان یک موجود زنده منبع پروتئین را با بهره گیری از ضایعات کشاورزی مطرح کرده اند، در فصل نامه علمی پژوهشی «علوم غذایی و تغذیه» انتشار یافته اند. این فصل نامه توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران منتشر می شود.
منبع: لباس نو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب