مهر بررسی كرد؛
چرا رهبری بر اقتصاد بدون نفت تاکید دارند؟
بیشتر از سه دهه است که مبحث دوری از خام فروشی نفت یکی از محورهای مورد تاکید رهبر انقلاب است؛ موضوعی که دارای ابعاد اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی است.
به گزارش لباس نو به نقل از مهر، روز گذشته رهبر انقلاب در جمع کارگزاران نظام به مسأله اقتصاد بدون نفت اشاره کردند و فرمودند: مسأله رشدِ اقتصادیِ بدونِ نفت خیلی مهم و دراز مدت است. مثل این کشورهایی که نفت ندارند، رشد اقتصادی هم دارند، پیشرفت اقتصادی هم دارند، کم هم نیستند. ایشان افزودند: این مادّه ی مخدّر نفت از صد سال پیش تا حالا متأسّفانه ما را معتاد کرده؛ یعنی واقعاً یک اعتیاد بسیار سختی است. این البتّه در کوتاه مدّت ممکن نیست و در بلندمدّت محقّق می شود، و کار امروز و فردا و کار یک دولت هم نیست؛ یعنی اگر دولت ها همّت کنند، امکان دارد مثلا در طولِ دو دولتِ هشت ساله این کار تحقّق پیدا کند. مبحث اقتصاد بدون نفت همچون موضوعات پرتکرار رهبر انقلاب طی سه دهه اخیر است، موضوعی که با کلیدواژه های مختلفی بیان شده است. به صورت تقریبی میتوان گفت سخنرانی اقتصادی نبوده که رهبر انقلاب از این مورد یاد نکرده است. در ادامه به بعضی از این موارد اشاره می شود؛ بستن در چاه های نفت؛ آرزویی به قدمت سه دهه نخستین و یکی از ماندگارترین سخنرانی های ایشان درباره این مورد در ارتباط با سال ۷۳ است که فرمودند: «آرزوی واقعی من- که البته امکان دارد به این زودی ها قابل تحقق نباشد- این است که ما در چاه های نفت را ببندیم و اقتصاد خویش را بر مبنای کالاها و محصولات غیرنفتی بنیاد نهیم. یعنی فرض نماییم این کشور، کالایی به نام نفت ندارد.» این سخنرانی بعد از ایراد هم بارها مورد ارجاع رهبر انقلاب قرار گرفت. سرمایه ای که مایه دردسر است! متاسّفانه، امروز در دنیا نفت به سیاست های بین المللی، کمپانی ها و غارتگران بزرگ و جهان خواران و مستکبران وابسته است. در واقع، نفت در مشت آن هاست. هرگاه بخواهند، قیمتش را پایین می آورند، تولید را کم یا زیاد دور می کنند، یکی را از دور خارج یا وارد دورْ می کنند! نفت مال ماست؛ اما سیاستش در دست دیگران است! چنین سرمایه ای مایه ی دردسر است. وابستگی به نفت؛ میراث شوم صد ساله ایشان ضمن اشاره به این که کاهش وابستگی به نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است، اضافه کرد: این وابستگی، میراث شوم صد ساله ی ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد، استفاده نماییم و تلاش نماییم نفت را با فعالیتهای اقتصادیِ درآمدزای دیگری جایگزین نماییم، بزرگترین حرکت مهم را در زمینه ی اقتصاد انجام داده ایم. اقتصاد نفتی در مقابل اقتصاد مبتنی بر دانش در دیدار سال ۸۵ با دانشجویان فرمودند: آن روزی که ما بتوانیم درآمد کشور را از طریق دانش مان به دست بیاوریم و در چاه های نفت را پلمب نماییم، آن روز برای ما روز خوبی است. امروز ما داریم از ذخایرمان می خوریم. بیشتر بودجه ی کشور از نفت می باشد. نفت ذخیره ی ماست. گنجینه مان را داریم تخلیه می کنیم؛ از روی ناچاری. باید روزی برسد که این ملت بتواند از دانش خود ثروت تولید نماید. آن وقت خود آن ثروت به پیشرفت دانش کمک خواهد نمود. از شنیدن آمارهای افزایش صادرات نفت خوشحال نمی شوم ایشان با اشاره به اینکه استفاده دیگر دولت ها از نفت ما بیشتر از خودمان است، افزودند: این چه معامله ی پُرخسرانی است. خب یک جاهایی ما مجبوریم البتّه نفت را تولید نماییم، چاره ای نداریم امّا من واقعاً از ته دل خوشحال نمی شوم آن وقتی که ما آمارِ افزایش صادرات و افزایش تولید را [می شنویم ]؛ همیشه به این فکر می کنم که ما باید جایگزین برای این پیدا بکنیم. بچه پولدار ملی! در اقتصادی که متکی به منابع زیرزمینی است، وقتی قرار شد که این ذخیره ی تاریخی را مدام خام فروشی نماییم، به حالت «بچه پولداری ملی» - مثل بچه پولدارها که قدر پول را نمی دانند، هر جور دستشان بیاید خرج می کنند - کشور را بخواهیم اداره نماییم، آنجا نه نخبه شناسایی می شود، نه به نخبه احساس احتیاج می شود، نه نخبه می تواند نقش ایفا کند. ابراز قدرت در صحنه سیاست بین المللی به وسیله قدرت نفت، ملت ایران می تواند در صحنه سیاست بین المللی، ابراز قدرت کند. یک وقت اعلان کند که من می خواهم نفتم را ۶ ماه نفروشم! همه دنیا را تحت تاثیر قرار می دهد؛ همه سیاست ها را تحت تاثیر قرار می دهد. یا بگوید می خواهم این قدر کم کنم، یا این قدر زیاد کنم! تأکید بر ساخت پالایشگاه و پتروپالایشگاه ها روی دیگر سکه عدم خام فروشی، تکمیل زنجیره ارزش و ایجاد ارزش افزوده از راه ایجاد پالایشگاه و پتروپالایشگاه است که این مورد هم مکرراً توسط رهبری تاکید شده است. به صورت مثال بعد از ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس، این طرح بارها مورد تمجید رهبری قرار گرفت و ایشان آنرا سبب خنثی سازی تحریم ها عنوان کردند. بعد از تصویب قانون پتروپالایشگاه ها در سال ۹۸ توسط مجلس که باعث تسهیل تأمین مالی این طرح ها می شد، رهبری سه بار بر اجرای این قانون تاکید کردند و آخرین بار در دیدار با فعالان اقتصادی پارسال فرمودند: در ذیل صنعت نفت، این صنایع پایین دستی انبوهی که وجود دارد که یک نمونه اش همین پتروپالایشگاه ها است که قانونش هم در مجلس در سال ۹۸ تصویب گردید و به دولت وقت هم ابلاغ شد؛ منتها متأسّفانه دنبال گیری نشده، باید دنبال گیری بشود. چرا دوری از خام فروشی مهم است؟ علل مختلفی در این که چرا اینقدر اقتصاد مبتنی بر نفت می تواند خسران به همراه داشته باشد و تأکیدات رهبری بر این مورد مؤثر است. نخستین دلیل که تاثیر آن در سالهای گذشته هم مشهود بوده است تاثیر پذیری درآمدهای نفتی از صادرات نفت بوده است. به صورت مثال در سال ۹۹ که اوج فشار تحریمی در سالهای اخیر بود، درآمد نفتی با ۱.۲ میلیارد به پایین ترین میزان در نیم قرن اخیر رسید، تورم به شدت افزوده شد و سفره معیشت مردم تنگ تر از قبل شد. با این وجود در همان سال ۹۹، درآمدهای ناشی از صادرات فراورده های نفتی و بخصوص بنزین با ۳ میلیارد دلار رکورد زد که نشان دهنده عدم تاثیر پذیری صادرات فرآورده از تحریم ها است. همچنین دور شدن از پیشرفت در علم و صنعت و عدم احتیاج به خودکفایی، عدم شفافیت که باعث کاهش کارآمدی می شود و ترویج فرهنگ مصرفی غلطِ غربی و عدم استفاده از درآمد نفت برای ساخت زیربناها از دیگر معایب و مصائب وابسته شدن اقتصاد کشور به نفت می باشد. در مجموع تغییر مسیر اقتصاد از اقتصاد نفتی که اقتصاد دانش بنیان را باید یک چرخش تاریخی در اقتصاد دانست که عوائد آن اساسا فقط اقتصادی نخواهد بود، بلکه تاثیر خویش را بر سیاست، فرهنگ، علم و دانش هم خواهد گذاشت.
منبع: لباس نو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب